زهرا کاظمی هنگامی که در ماه ژوئن سال 2003 در مقابل ورودی اصلی زندان اوين در تهران درحال تهيه عکس از تجمع خانواده گروهی از زندانيان سياسی بود بازداشت شد.
او در بازداشتگاه دچار آسيب ديدگی مغزی شد و پس از انتقال به بيمارستان در دهم ژوئيه 2003 (نوزدهم تير) درگذشت.
دادگاه ابتدا مرگ زهرا کاظمی را قتل شبه عمد اعلام کرد و يکی از مأموران اطلاعاتی را در اين ارتباط مجرم شناخت اما دادگاه تجديدنظر اين حکم را نقض کرد و رأی داد که مرگ خانم کاظمی تصادفی بوده و او بر اثر کاهش قند خون، ناشی از اعتصاب غذا، در حال ايستادن به زمين سقوط کرده و دچار ضربديدگی به سرش شده است.
اما وکلای خانم کاظمی معتقدند مرگ او "قتل عمد" بوده و وی بر اثر ضربه ای که "يک نماينده عاليرتبه قضائی" به سرش وارد کرده، درگذشته است.
دولت کانادا بارها خوستار تحقيقاتی "جدی و قابل اعتماد" درباره مرگ خانم کاظمی شد اما اين درخواست رد گرديد.
در اين ميان، يک پزشک ايرانی که اخيراً به کانادا پناهنده شده ادعا کرد او همان پزشکی بوده که زهرا کاظمی را پس از انتقال از بازداشتگاه به بيمارستان معاينه کرده و متوجه آثار شکنجه و احتمالاً تجاوز به او شده است.
مقامهای ايرانی ادعاهای اين فرد را کاملاً کذب می خوانند.
سعيد مرتضوی علاوه بر اتهاماتی که در ارتباط با مرگ زهرا کاظمی متوجه او شده، توقيف دهها نشريه و حبس شمار زيادی از روزنامه نگاران را در کارنامه خود دارد.
حضور او در نشست شورای حقوق بشر سازمان ملل متحد اعتراض شماری از گروههای بين المللی مدافع حقوق بشر، از جمله سازمان گزارشگران بدون مرز را به همراه داشته است.